Wet DBA en schijnzelfstandigheid: wat verandert er per 1 januari 2025?

In de media gaat het al weken over veranderingen rondom de Wet DBA. Dit is een wet die schijnzelfstandigheid moet voorkomen. Schijnzelfstandigheid houdt in dat iemand werkt als zelfstandige terwijl er volgens de wet sprake is van een dienstverband.

Is er sprake van een nieuwe wet of een wetswijziging?
Nee. In tegenstelling tot veel beweringen, is er geen sprake van een wetswijziging. De huidige Wet DBA blijft van kracht.

Wel is er een vervanger voor de Wet DBA in de maak: de Wet VBAR (Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden). De Raad van State heeft recent echter een negatief advies uitgebracht omdat de nieuwe wet geen oplossing zou bieden. Of deze nieuwe wet er daadwerkelijk komt, is dus onzeker.

Wat verandert er dan?
Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Daarom is het belangrijk om zeker te weten dat jouw arbeidsrelaties met zzp’ers aan de voorwaarden van zelfstandigheid voldoen. Als inhurende ondernemer ben je namelijk aansprakelijk als dat niet zo is.

Wat betekent het einde van het handhavingsmoratorium?
Vanaf 2025 vervalt het handhavingsmoratorium, wat betekent dat de Belastingdienst actiever gaat controleren en handhaven. Hoewel er een overgangsjaar is aangekondigd, moeten ondernemers voorbereid zijn op strenge controles.

Ook belangrijk om te weten is dat de Belastingdienst modelovereenkomsten niet meer goedkeurt. Waar voorheen een goedgekeurd contract enige zekerheid gaf, telt nu alleen de feitelijke uitvoering van de afspraken. Dat maakt het des te belangrijker om alles goed op orde te hebben.

Wat gaat de Belastingdienst controleren?
De Belastingdienst beoordeelt of iemand terecht als zelfstandige werkt aan de hand van meerdere criteria:

1. Aard en duur van de werkzaamheden: Is het structureel of tijdelijk?
2. Wie bepaalt de werkzaamheden en werktijden?
3. Inbedding in de organisatie: Is het werk onderdeel van de bedrijfsvoering?
4. Persoonlijke uitvoering: Mag iemand zich laten vervangen?
5. Totstandkoming van afspraken: Hoe zijn de afspraken gemaakt?
6. Beloning: Hoe wordt de beloning bepaald en betaald?
7. Tarief: Een tarief onder €33 per uur kan wijzen op een dienstverband.
8. Ondernemersrisico: Draagt de zzp’er commercieel en financieel risico?
9. Ondernemerschap: Gedraagt de zzp’er zich als ondernemer?
10. Contractuele bedingen: Zijn afspraken realistisch, zoals vervangbaarheid?

Het oordeel van de Belastingdienst is altijd gebaseerd op alle feiten en omstandigheden. Een enkele factor is niet doorslaggevend; het gaat om de totale situatie.

Wat zijn de risico’s van schijnzelfstandigheid?
Een verkeerde kwalificatie van zzp’ers brengt forse risico’s met zich mee:

• Arbeidsrechtelijke gevolgen: De Belastingdienst kan een arbeidsovereenkomst vaststellen. Dit kan betekenen dat je achterstallig loon, pensioenpremies en andere arbeidsvoorwaarden moet nabetalen. Ook ontslagbescherming en cao-bepalingen kunnen van toepassing worden.
• Fiscale gevolgen: Denk aan naheffingen van loonheffingen, sociale premies en mogelijke boetes. In het eerste jaar worden vergrijpboetes alleen opgelegd als je geen zichtbare stappen hebt gezet.
• Financieel risico: Deze kosten kunnen flink oplopen, vooral als je meerdere zzp’ers hebt ingehuurd die achteraf als werknemers worden gezien.

Wat kun je doen als ondernemer?
Huur je zzp’ers in? Om problemen te voorkomen adviseren we je om je processen onder de loep te nemen:

1. Controleer lopende contracten: Kijk vooral naar de feitelijke uitvoering van de afspraken.
2. Gebruik de webmodule beoordeling arbeidsrelatie om te toetsen of je aan de regels voldoet.
3. Leg je bevindingen vast: Documenteer je conclusies en de stappen die je onderneemt.
4. Onderneem actie bij twijfel: Pas contracten aan, zorg dat de uitvoering in de praktijk klopt, of overweeg de zzp’er in dienst te nemen.

Een goede voorbereiding? Reken op telt®
Reken op telt® bij het beoordelen van je arbeidsrelaties en het inrichten van processen. Zo zorgen we er samen voor dat je goed voorbereid bent op de nieuwe regels. Een maximale kans op een gunstig oordeel van de Belastingdienst maakt het verschil.