Ruim 200 agrariërs in Groningen en Drenthe werden recent opgeschrikt door forse naheffingen van de fiscus vanwege de aanplant van bomen eind jaren negentig op hun akkerland.
De betrokken agrariërs hebben in de negentiger jaren deelgenomen aan een Set-aside Regeling (SAR) van het Ministerie van LNV. Ze hebben nu te maken met de vraag of de landbouwvrijstelling op deze percelen van toepassing was, of als bosgrond wordt beschouwd voor fiscale doeleinden. De kwestie ligt momenteel bij de Hoge Raad.
Het Ministerie van LNV heeft verklaard dat de planologische bestemming van de grond agrarisch bleef, waardoor de boeren zekerheid hadden dat ze de grond later opnieuw voor landbouwdoeleinden konden gebruiken of verkopen. Er zijn echter geen toezeggingen gedaan over de toepassing van de landbouwvrijstelling. De Belastingdienst heeft de zaak fiscaal beoordeeld en geconstateerd dat de grond gedurende de relevante periode niet binnen een landbouwonderneming werd gebruikt. Als onderbouwing van dit standpunt noemt de Belastingdienst:
De manier waarop de betrokken ondernemers jarenlang aangifte hebben gedaan, waarbij de inkomsten voor een groot deel onbelast werden genoten door de toepassing van de Bosbouwvrijstelling. De definitie van een landbouwbedrijf. Hieronder wordt verstaan een bedrijf dat gericht is op het voortbrengen van producten van akkerbouw, tuinbouw, of op het fokken, mesten of houden van dieren. Het uit productie nemen van bouwland, het aanleggen van snelgroeiend bos en de instandhouding daarvan voor een periode van 20 tot 25 jaar wordt niet aangemerkt als het kweken van bomen in het kader van een landbouwbedrijf.
Diverse Kamerleden, maar ook de betrokken agrariërs en hun adviseurs hebben hun zorgen geuit over deze kwestie, waarbij zij betogen dat dit niet de bedoeling was van de regeling. De kwestie roept vragen op over de betrouwbaarheid van de overheid als partner voor boeren, vooral nu de agrarische sector voor ingrijpende veranderingen staat. Het Ministerie van LNV heeft ambitieuze doelstellingen voor de aanplant van bomen op landbouwgrond in het kader van de Bossenstrategie, maar het is cruciaal om boeren het vertrouwen te bieden dat hun grond de status van landbouwgrond behoudt en de landbouwvrijstelling van toepassing blijft.
De Minister heeft in een Kamerbrief d.d. 5 september 2023 helderheid geboden en volgt daarbij de lijn van de recente rechterlijke uitspraken.