In het concept van het 8e actieprogramma Nitraatrichtlijn is een actualisatie van de stikstofgebruiksnormen aangekondigd. Deze normen betreffen de maximaal toegestane totale hoeveelheid stikstof uit meststoffen, waaronder stikstof uit dierlijke mest en kunstmest, die per hectare per jaar, mag worden gebruikt en die zijn vastgesteld per grondsoort en per gewas. Consultatie Op basis van een advies van de Commissie van Deskundigen Meststoffenwet (CDM) is op 20 oktober 2025 een wijziging van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet ter consultatie gelegd, met daarin een actualisatie van de stikstofgebruiksnormen. De consultatieperiode loopt tot en met 9 november. Iedereen kan gedurende deze periode een reactie geven. Vervallen NV-gebieden, invoering aandachtsgebieden In verband met de derogatiebeschikking 2022-2025 zijn met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) voor grond- en oppervlaktewater aangewezen voor stikstof en fosfor. In deze gebieden gold een 20% lagere stikstofgebruiksnorm. De NV-gebieden vervallen en worden per 1 januari 2026 vervangen door aandachtsgebieden voor stikstof en fosfor. Algemene stikstofgebruiksnormen
De grondwaterkwaliteit is op orde in de grondsoortregio’s klei en veen. In deze regio’s blijven daarom de algemene stikstofgebruiksnormen gelijk. In de regio’s zuidelijke zandgronden en löss voldoet de grondwaterkwaliteit niet aan de norm van 50 mg/l nitraat en worden daarom de algemene stikstofgebruiksnormen verlaagd. Op de noordelijke en westelijke zandgronden voldoet de huidige grondwaterkwaliteit gemiddeld aan de nitraatnorm. De algemene stikstofgebruiksnormen blijven hier gelijk of worden licht verhoogd. In het centrale zandgebied voldoet de grondwaterkwaliteit niet. De algemene stikstofgebruiksnormen wijzigen hier veelal in beperkte mate.
Aandachtsgebieden stikstof Voor de aanwijzing aandachtsgebieden stikstof wordt gekeken naar de toestand van een KRW-oppervlaktewaterlichaam. Wanneer het aandeel vanuit de landbouw meer dan 19% is en het KRW-oordeel over de stikstoftoestand matig is, wordt het toestroomgebied van een KRW-waterlichaam als ‘aandachtsgebied stikstof categorie 1’ aangewezen. Indien de stikstoftoestand ontoereikend of slecht is, wordt het toestroomgebied aangewezen als ‘aandachtsgebied stikstof categorie 2’. Deze aandachtsgebieden liggen verspreid over heel Nederland. De kaarten met deze gebieden zijn toegevoegd als documenten bij de internetconsultatie. Voor deze aandachtsgebieden gelden lagere stikstofgebruiksnormen dan de algemene normen. Dit geldt niet voor de zuidelijke zandgrond en lössgronden, omdat een verdere verlaging een dermate grote bedrijfseconomische impact zal hebben en bepaalde teelten van met name gewassen voor humane teelt onmogelijk zou maken. Hierbij is het ook de vraag of een verdere verlaging van de stikstofgebruiksnorm geen averechts effect zou hebben. Om te komen tot doelbereik zijn daarom ook andere maatregelen nodig, zoals andere maatregelen in het 8e actieprogramma Nitraatrichtlijn.