De verwachting is dat pas na 1 maart de openstelling van de aanvraag van derogatie voor het jaar 2023 zal plaatsvinden. De reden hiervoor is dat de voorwaarden voor de bufferstroken en de met nutriënten verontreinigde gebieden eerst nog vastgelegd moeten worden in regelgeving. Daarvoor wordt gewerkt aan een wijziging van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet. Deze wijziging wordt begin maart gepubliceerd en geldt voor heel 2023.
De derogatiebeschikking verplicht Nederland echter al in 2023 met nutriënten verontreinigde gebieden (NV-gebieden) aan te wijzen waar de derogatie sneller wordt afgebouwd en per 2025 de gebruiksnormen voor stikstof met 20% omlaag moeten. Tot dit jaar gold de lagere derogatienorm voor zand- en lössgronden in Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg. In 2023 gaat de lagere derogatienorm (220 kg stikstof uit dierlijke mest) ook gelden voor gronden in de waterschappen Noord-Hollands Noorderkwartier, Delfland en Brabantse Delta (voor het deel wat nog niet was aangewezen in 2022). Dit wordt aangevuld met maatregelen voor vanggewasverplichting na maïsteelt en voorwaarden voor het scheuren van grasland.
Per 1 januari 2024 zal een definitieve aanwijzing van door nutriënten verontreinigde gebieden plaatsvinden. Hierbij wordt verder gekeken naar die gebieden waarin sprake is van verontreiniging of het risico op verontreiniging door nitraten en fosfor uit agrarische bronnen. Die gebieden omvatten alle toestroomgebieden waar de waterkwaliteit gemiddeld of incidenteel niet voldoen of het risico lopen verontreinigd te worden. Dit geldt voor zowel grondwater als oppervlaktewater.