Omschakeling naar een duurzamere agrarisch bedrijfssysteem levert een belangrijke bijdrage aan stikstofreductie, aldus de minister van LNV. Om de gewenste omschakeling te stimuleren en te versnellen komt er een omschakelfonds voor boeren en tuinders die willen omschakelen naar kringlooplandbouw.
Voor agrarische ondernemers die willen omschakelen is de financiering vaak een belemmering. Voor veel agrarische ondernemers vormen de lagere kasstroom en mogelijke maar niet voorzienbare financiële tegenvallers de grootste drempels voor omschakeling. Verder zijn traditionele financiers over het algemeen terughoudend met het financieren van omschakeling naar een duurzamere bedrijfsvoering. Die terughoudendheid wordt versterkt doordat de hoogte van de financiering in toenemende mate op basis van rentabiliteit en liquiditeit plaatsvindt in plaats van op vermogen (waaronder grond).
Het totaalpakket van instrumenten van het Omschakelprogramma moet integraal bijdragen aan een vermindering van de stikstofreductie door de agrarische sector én aan het realiseren van de doelstellingen ten aanzien van reductie van emissies naar bodem, water en lucht (incl. broeikasgassen), vergroting van de biodiversiteit, verbetering van de bodemkwaliteit, hergebruik van grondstoffen uit reststromen, vermindering van externe inputs en dierenwelzijn.
Kern van het programma is een investeringsfonds, dat op basis van goedgekeurde bedrijfsplannen (door een onafhankelijke commissie) achtergestelde leningen gaat verstrekken aan agrarische ondernemers die willen omschakelen. Dit fonds moet begin 2021 operationeel worden. Ook voor het opstellen van het bedrijfsplan is subsidie mogelijk. Om voor agrarische ondernemers de stap richting omschakeling minder groot te maken en tijdelijke financiële dips tijdens de omschakelperiode te overbruggen, komt er werkkapitaalregeling. Dit houdt in dat de overheid een borgstelling geeft op werkkapitaalleningen, waardoor gunstiger condities verkregen kunnen worden.