Het voorjaar was drijfnat en het lijkt bijna onvermijdbaar dat de komende weken kurkdroog worden. Waterschaarste maakt van duurzaam gebruik van water een serieuze zaak. Dat bewijst bijvoorbeeld een recent conflict over water in Frankrijk.
In Frankrijk leek zelfs sprake van een wateroorlog tussen de boeren onderling en ook met burgers. Schaarste aan water is niet langer – zoals je wellicht zou verwachten – alleen maar een probleem in minder ontwikkelde regio’s. Het is voor boeren wereldwijd een uitdaging en daarom zijn innovatieve oplossingen voor duurzaam gebruik van water belangrijk.
Akkerbouwer Klaas Schenk uit Anna-Paulowna heeft op zijn bedrijf een uitgebreid watermanagementsysteem en is daarmee een inspirerend voorbeeld voor anderen. De investering die hij deed in composietdrainage, druppelirrigatie, de bouw van bovengrondse waterreservoirs en een ondergrondse wateropslag laat een complete benadering van waterbeheer zien. Schenk houdt water strategisch vast en maakt irrigatie beheersbaar. Daarmee pakt hij de uitdagingen van waterschaarste effectief aan.
Een belangrijk leerpunt uit de aanpak van Schenk is het gebruik van samengestelde drainage: de aanvoer van zoet water houdt zout water onder de bodemoppervlakte. Zo blijft de kwaliteit van het water dat voor irrigatie wordt gebruikt bewaard. De techniek kan ook – wellicht aangepast aan de lokale situatie – in andere regio’s met vergelijkbare problemen met het zoutgehalte worden toegepast.
Verder maakt Schenk z’n aanpak – monitoring van de bodemvochtigheid en toepassing van voorspellingsmodellen, bijvoorbeeld met Irriwatch – duidelijk dat het belangrijk is om op basis van data besluiten te nemen. Boeren kunnen gebruikmaken van de integratie van technologie en de hulpmiddelen voor precisielandbouw voor de optimalisatie van irrigatieschema’s, de vermindering van waterverbruik en de verbetering van gewasopbrengsten. Eenzelfde soort watermanagementsysteem levert het Australische Athena IR-Tech. Dit systeem geeft boeren ook goed inzicht in de waterbehoefte van gewassen.
Het succes van zijn watermanagementsysteem dankt Schenk vooral aan zichzelf. Hij betrok verschillende kennispartners bij het project en maakt gebruik van collectieve middelen en beschikbare kennis door met bedrijven als Pipelife samen te werken. Ook participeert hij actief in de volgende onderzoeksprojecten: Nationale Proeftuin Precisie Landbouw en Zoetwaterboeren. Boeren over de hele wereld kunnen dat ook doen: lokaal samenwerking zoeken, kennis uitwisselen en duurzaam gebruik van water makkelijker maken.
Een belangrijk aspect is nog onderbelicht in het voorbeeld van akkerbouwer Klaas Schenk: genetisch engineeren. Genetisch engineeren heeft de komende 10 jaar misschien wel de grootste impact bij het droogtebestendiger maken van gewassen. Denk aan CRISPR-Cas en andere nieuwe technieken. Bijvoorbeeld in Australië, daar kan gemodificeerde tarwe tot wel tien centimeter diep worden gezaaid. Dat zorgt voor een betere opkomst op droge grond.
Integratie van innovatieve technieken, besluitvorming op basis van data, samenwerking tussen boeren en kennis- en marktpartijen en een goede behartiging van belangen biedt niet alleen waardevolle inzichten, maar ook praktische oplossingen om de waterschaarste aan te pakken. Boeren kunnen zo wereldwijd water efficiënter gebruiken en de negatieve effecten van waterschaarste op het milieu verminderen. Daarmee verzekeren ze zich van een duurzame toekomst voor de landbouw.
Bron: boerderij.nl