Het RIVM-rapport 'Landbouwpraktijk en waterkwaliteit op landbouwbedrijven aangemeld voor derogatie in 2023' geeft een analyse over het effect van derogatie op de waterkwaliteit in 2023 en 2024. Het opstellen van dit rapport is één van de verplichtingen uit de derogatiebeschikking. Jaar 2023 In de rapportage komt naar voren dat de kwaliteit van het grondwater onder bedrijven met een derogatievergunning in 2023 verbeterde ten opzichte van voorgaande jaren. In Zand Midden/Zuid had 48 procent van de bedrijven een concentratie hoger dan 50 mg/l. In de andere uitspoelingsgevoelige regio, de lössregio, had in 2023 slechts 9 procent van de bedrijven een concentratie hoger dan de norm. In de veenregio had ongeveer 2 procent van de bedrijven een nitraatconcentratie in het uitspoelingswater die hoger was dan de nitraatnorm van 50 mg/l. In de kleiregio zat 12 procent van de bedrijven boven de norm. In Zand Noord was dat 15 procent van de bedrijven. Jaar 2024 In 2024 lag de gemiddelde concentratie nitraat in de bovenste meter van het grondwater op derogatiebedrijven in alle regio’s ruim onder de norm van 50 milligram per liter grondwater. Van de bedrijven in Zand Midden/Zuid had 90 procent een lagere concentratie dan 50 mg/l. Van de bedrijven in Zand Noord was dat ongeveer 96 procent. In de kleiregio daalde de nitraatconcentratie van 17 mg/l in 2023 naar 10 mg/l in 2024. In deze regio had 98 procent van de bedrijven in 2024 een lagere nitraatconcentratie dan 50 mg/l. In de veenregio daalde de nitraatconcentratie van 8,6 naar 5,3 mg/l. Alle bedrijven in de veenregio hadden een nitraatconcentratie onder de 50 mg/l. Naast de ontwikkelingen in de landbouwpraktijk had het weer, met de vele neerslag in2023 en 2024, invloed op de nitraatconcentraties in het grondwater. Grondwaterkwaliteit derogatiebedrijven veelal beter Dit rapport is gebaseerd op metingen van grondwater onder derogatiebedrijven. Metingen van grondwater onder andere type landbouwbedrijven (uit het Landelijk Meetnet effecten Mestbeleid) maken geen onderdeel uit van dit rapport. Onder een derogatiebedrijf is de grondwaterkwaliteit veelal beter dan onder andere landbouwbedrijven vanwege het hoge aandeel grasland.