Voor zover een dga een zakelijke herfinanciering toepast op zijn hypotheek bij zijn bv, is de verschuldigde boeterente aftrekbaar.
Een dga heeft een eigen woning en een eigenwoningschuld aan zijn bv. De dga is over deze schuld 7,9% rente verschuldigd. In beginsel moet hij zijn bv een boeterente vergoeden als hij vervroegd aflost. De boetrente is gelijk aan de rente-inkomsten die de bv misloopt over de resterende looptijd. In 2015 betaalt de dga aan zijn bv € 25.000 ter gedeeltelijke aflossing van zijn schuld. Op 7 december 2016 betaalt hij € 25.000 aan zijn bv bij wijze van extra aflossing. Vanwege deze vervoegde aflossing moet de dga zijn bv € 34.078,49 aan boetrente betalen. Vervolgens leent hij op 12 december 2016 € 25.000 van zijn bv. De dga is over dit doorlopende krediet 6% rente verschuldigd. Op 28 december 2016 leent de dga € 50.000 tegen dezelfde leningsvoorwaarden als voor de oude hypotheek, behalve dat de rentevergoeding 4,2% bedraagt.
Fiscaal motief niet doorslaggevend De dga wil de boetrente van € 34.078,49 volledig in 2016 aftrekken. De Belastingdienst stelt dat het om een vooruitbetaalde rente gaat en weigert de aftrek. Hof Den Haag is het eens met de fiscus. Maar in cassatie oordeelt de Hoge Raad dat het oordeel van het hof niet in stand kan blijven. Dat de dga een hypotheek vervroegd aflost om een fiscaal voordeel te behalen, betekent niet dat de boeterente telt als vooruitbetaalde rente. Het oordeel dat in 2016 feitelijk geen aflossing van de lening heeft plaatsgevonden blijft wel in stand.
Zakelijke herfinanciering? Vervolgens behandelt de Hoge Raad het subsidiaire standpunt van de dga. Hij wijst er namelijk op dat boeterente die is betaald bij het oversluiten van een lening ter financiering van een eigen woning onmiddellijk aftrekbaar is voor zover die boeterente zakelijk is. Dit was in 2016 al geldend recht. Daarom verwijst de Hoge Raad de zaak naar Hof Amsterdam voor nader onderzoek. Als vast komt te staan dat sprake is van een herfinanciering van de oude hypotheek is de boeterente in 2016 aftrekbaar voor zover die met het oog op zo’n herfinanciering zakelijk is.
Bron: Hoge Raad 17-11-2023 (ECLI:NL:HR:2023:1570).